Doorgroei van oogstresten - Dries Mingneau

Dries Mingneau, een landbouwer uit Pittem, kweekt broccoli, Chinese kool en prei voor de versmarkt. Na een B3W-bijeenkomst over nitraatresidu was Dries vastbesloten een beter inzicht te krijgen over de stikstofafgifte van oogstresten, om zo zijn nitraatresidu te verminderen. Hij koos ervoor om samen met ons deze techniek in meer detail te bekijken. We legden daarom 2 overtuigingsvelden aan, op beide bekijken we het effect van de oogstresten op het nitraatresidu.  

Veld 1 - Jacobs

Op het eerste perceel onderzoeken we het effect van doorgroei van broccoli-oogstresten. In dit veld werden 3 blokken (van elk 10 x 10 m) gebruikt om 3 behandelingen aan te leggen.

We legden de volgende behandelingen aan:

Op de eerste behandeling werken we de broccoli-oogstresten in, en wordt er nadien niets ingezaaid. Hier volgen we dus de vrijstelling van de oogstresten op.

Op de tweede behandeling nemen we de oogstresten weg, dit is de referentiebehandeling waarmee we de andere kunnen vergelijken. Hier brengen we de bodemmineralisatie los van de teelt in kaart.

Op de derde behandeling laten we de oogstresten doorgroeien.  

Wat is er al gebeurd? 

Bemesting: voorjaar + bijbemesting 

15 augustus: Broccoli wordt geoogst

17 augustus

Voor inwerken van de oogstresten bepalen we hun stikstofinhoud. Daarnaast bepalen we ook de stikstofinhoud van de bodem.
Om de stikstofinhoud van de oogstresten te weten te komen, wegen we 20 planten en voeren we een stikstofanalyse uit. Daarna kunnen we ze inwerken. Voordat we overgaan tot inwerken, bepalen we dan de bodemvoorraad. 

Op 28 augustus kregen we de resultaten van deze analyse. Links zien we de stikstofinhoud van de oogstresten die werden ingewerkt, en rechts van de oogstresten die werden afgevoerd. 

30 augustus : inwerken oogstresten 

September - oktober

Vanaf september nemen we om de 10 dagen stikstofstalen, om de evolutie in stikstof in de bodem te zien. Deze stalen werden genomen en uitgezet op een grafiek:

Het is duidelijk te zien dat het inwerken van de broccoli oogstresten zorgt voor een piekvrijgave van stikstof. Bij het deel waar de oogstresten verwijderd werden ('geoogst') zien een stikstoftoename van ongeveer 40 kg N/ha. Deze is toe te schrijven aan de grondbewerking die uitgevoerd werd. Om de effectieve vrijstelling van de oogstresten in beeld te krijgen hebben we ook op dit object de zelfde grondbewerking uitgevoerd zoals bij het inwerkte object. 
Op het deel waar de oogstresten doorgroeien, zien we een constant stikstof gehalte! Hier werd geen zuurstof in de bodem gebracht, de oogstresten blijven dus stikstof opnemen. 

We zien ook dat de stijging in stikstof vooral in de bovenste laag van de bodem gebeurt.

Veld 2 - Fruithof  

Op het tweede veld testen we ook het effect van het inwerken van oogstresten op de bodemvoorraad. Na de oogst van de broccoli wordt hier Chinese kool geplant. In dit veld worden ook 2 blokken van 10 m x 10 m aangelegd, met 2 verschillende behandelingen:

We legden de volgende behandelingen aan

Op de eerste behandeling werken we de oogstresten broccoli in.

Op de tweede behandeling nemen we de oogstresten weg. Dit is dus het referentie perceel, waarmee we het andere vergelijken. 

Voor we de oogstresten inwerken, bepalen we de bodemvoorraad.

15 augustus: broccoli wordt geoogst

18 augustus 

Na de oogst van broccoli, bepaalden we de bodemvoorraad met een bodemstaal. Zo wordt het bemestingsadvies opgemaakt voor Chinese kool.

Belangrijk om te onthouden is dat dit perceel een heel laag koolstofgetal (0.63) en een hoge pH (7.3) heeft. Het advies voor dit perceel was 158 kg N/ha. 

25 augustus: de Chinese kool werd geplant

September - oktober

Vanaf september nemen we om de 10 dagen stikstofstalen, om de evolutie van stikstof in de bodem te zien. Deze stalen werden uitgezet op een grafiek:

We zien dat er kort na het inwerken van de oogstresten een hogere bodemvoorraad wordt gemeten. Dit is het gevolg van het vrijkomen van de stikstof uit de ingewerkte oogstresten.Naar begin oktober toe zien we de verschillen kleiner worden. Ook op het deel waar de oogstresten weggenomen werden, stijgt de stikstof opname. Dit komt door de warme temperaturen, die mineralisatie in de hand werken.

Half november

Hieronder zie je een update van de twee percelen, tot half november. De stikstofinhoud begint op beide percelen sterk te dalen, ook voor de hevige regens. Begin november begint het stevig te regenen en zien we een direct daling van de stikstofinhoud.

In november begon het zoals iedereen wel weet, heftig te regenen. Daardoor spoelt alle stikstof uit, en is de weergave van de ontwikkeling van stikstofinhoud in de bodem niet meer representatief. Daardoor beslissen we om hierna geen metingen meer uit te voeren.

Conclusie

Het inwerken van de broccoli teelt zorgt voor de grootste vrijgave van stikstof. Als geen vanggewas wordt ingezaaid, gaat deze stikstof verloren in een onbedekte bodem, en bestaat de kans op een hoger nitraatresidu. Als wel een vanggewas kan worden ingezaaid, en die nog goed kan ontwikkelen, kan de stikstof die vrijkomt dus worden opgenomen door het vanggewas. Het vanggewas houdt deze stikstof dan vast tijdens de winter. Nadat dit vanggewas weer wordt ingewerkt stelt het deze stikstof weer beschikbaar voor de volgteelt. Daarbovenop kan dit vanggewas stikstof opnemen, wat de kans op een lager nitraatresidu verhoogt.

Op beide percelen wordt het duidelijk dat het doorgroeien van broccoli zorgt voor een minimale piek in stikstofinhoud in de bodem. Dit is kan dus ook een ideaal 'vang'gewas zijn! Daarbovenop wordt ook de bodem niet belast met zware machines, voor het inzaaien van een groenbedekker.

Bedankt om deze blog te volgen! Kom meer te weten:

Het thematische uitwisselingsmoment waar we dit overtuigingsveld bespreken vindt plaats op 20 november. Op de evenementenpagina vind je meer info hierover. Aarzel niet om je ook in te schrijven!

Dit overtuigingsveld wordt opgevolgd door B3W-begeleiders Brecht Catteeuw en Zoë Borry