Onderzaai van gras in mais: Rik Notebaert

Onderzaai van gras in maïs: een grote stap vooruit, volgens Rik Notebaert uit Poperinge 

Rik Notebaert is landbouwer en loonsproeier en woont in Poperinge. Hij heeft o.a. schoffelmachines voor maïs en bieten. Daarnaast heeft hij ook een akkerbouwbedrijf, waar hij tarwe, gerst, aardappelen en pastinaken teelt. In de winter teelt hij serregroenten. Rik doet al enkele jaren aan onderzaai van gras in maïs en vertelt over de vele voordelen. Dit jaar volgen we zijn veld ook op, om de praktijkervaring in beeld te brengen.

Onderzaai is wanneer je gras inzaait tussen de maïs nadat deze is geplant. Het gras groeit dan samen met de maïs. Rik koos voor engels raaigras, omdat het snel groeit en goed kan concurreren met onkruid. Er zit ook een kleine hoeveelheid kropaar bij, dat beter tegen de droogte kan. Hij zaait het gras in in het 6-8 bladstadium van de maïs, met de Econet Opticam-machine. Onderstaand filmpje demonstreert hoe hij dat deed op een perceel bij de vorige editie van de Werktuigendagen. De machine is ook te huur bij Rik!

“Het gras concurreert met het onkruid om ruimte, licht en voedingsstoffen, dit belemmert de groei van onkruid. Het gras brengt ook nog eens extra organisch materiaal in de bodem”, vertelt Rik. Door onderzaai toe te passen, kan hij voldoen aan de randvoorwaarden van het GLB en toch een goede opbrengst halen. Bovendien is het een buffer bij een hoog nitraatresidu. Als de maïs begint af te rijpen neemt het niet veel stikstof meer op, dit kan dan door het gras opgenomen worden. Als de mais afrijpt is er net dan ook meer licht voor het gras beschikbaar. Het gras neemt in zijn groei de overtollige stikstof op, waardoor het risico op het wegspoelen van nitraten wordt verminderd. Rik is dus zeer positief over de resultaten! 

 

Wat is er al gebeurd? 

Voorjaarsbewerkingen: cultiveren, ploegen en rotoreggen (twee maal) 

20 mei: inzaai maïs

De maïs werd ingezaaid kort nadat bemest werd met 25 ton varkensdrijfmest en 50 ton compost. 150 kg ammoniumnitraat in de rij. Dit is een grote hoeveelheid, die gecompenseerd werd op andere percelen!

22 juni: onderzaai van het grasmengsel

Rik koos voor een onderzaaimengsel van Engels raaigras met kropaar. Deze rassen kunnen zich redelijk snel ontwikkelen. Rik is geen fan van rietzwenkgras, omdat het iets te rap groeit en het heel veel water vraagt.

juli en augustus

Begin juli komt het gras moeizaam boven door de droogte... Maar Rik panikeert nog niet, dit probleem had hij vorig jaar ook. Met de najaarsregen van september 2022 kon het gras zich toch nog goed ontwikkelen. Begin augustus ziet er ook al een stuk beter uit.

 

 

16 augustus

De B3W-begeleiders brachten opnieuw een bezoekje aan het perceel. Ook twee weken later is het gras nog niet veel gegroeid, maar dat is niet vreemd! We verwachten pas dat het gras meer opkomt wanneer de maïs begint te ontwikkelen en het gewas vergeelt. Dan is er meer licht beschikbaar voor het gras om te groeien.

 

 

Grasontwikkeling na oogst (begin oktober) & nitraatresidu

 

Op 5 oktober werd de maïs geoogst.

Net na de oogst is het gras nog niet heel sterk ontwikkeld. Nu de mais af is, ontstaat veel meer lichtinval voor het gras. Dit in combinatie met het warme najaar met een regenbui kan ervoor zorgen dat het gras toch nog goed verder ontwikkelt. 

Het nitraatresidu is ondertussen ook binnen. Op het perceel werd een residu gemeten van 54 kg N/ha, waarvan 44 kg N/ha in de bovenste laag (0-30 cm), 7 in de 30-60 cm van de bodem en 3 kg N/ha in onderste laag van 60 tot 90 cm. De meeste stikstof zit dus nog hoog en is ook beschikbaar voor opname. We verwachten dat het gras hier nog een deel van opneemt, zodat het niet uitspoelt, en zodat het gras nog beter ontwikkelt. 

 

19 oktober

We gaan vandaag langs bij Rik om de ontwikkeling van het gras te bekijken. Het gras staat zeer variabel, in de hoeken van het perceel staat het gras al mooi, midden op het veld staat het minder. 

 

Rik vertelt dat hij andere percelen heeft waar het gras wel goed ontwikkeld is, en er al een dikke zode gevormd is, ook al zaaide hij het gras daar 3 weken later in. Daarbovenop was het betere perceel een perceel met enkel Engels raaigras, dat nog net iets trager ontwikkelt dan het Italiaans + Engels raaigras mengsel dat hier gebruikt werd. Hoe kan het dan dat het gras op dit tweede perceel zoveel beter ontwikkelde? Rik verklaart dat het andere perceel een regenbui over zich kreeg kort na zaai, en dit perceel midden in de droogte van mei gezaaid werd. Dit zal een grote invloed hebben op de ontwikkeling en opkomst van het gras. Dit toont voor de zoveelste keer het belang van de weersomstandigheden aan!

De verschillen in grasontwikkeling in de hoeken en op het midden van het perceel komen redelijk overeen met de variabiliteit van het perceel (bekeken via Watch It Grow):

Deze variabiliteit van het perceel kan verklaren waarom het gras in de hoeken wel beter ontwikkelde dan dat het gras op het midden van het perceel ontwikkelde.

 

Ook zonder spectaculaire grasontwikkeling heeft Rik nog steeds baat bij de onderzaai. Zijn groenbedekker staat nu al op zijn perceel, hij moet er zich geen zorgen meer over maken. Hij moet geen tijd zoeken om een groenbedekker nog snel voor de regen in te zaaien, hij heeft nog genoeg ander werk! Daarbovenop moet Rik zijn veld niet op: hij moet zijn bodemleven niet wakker maken door de inbreng van zuurstof wanneer hij zijn groenbedekker inzaait. Er komt dus geen mineralisatie op gang, waardoor het stikstofresidu geen boost zal krijgen.

Rik en ik houden de hoop erin, er valt nog veel regen en we krijgen gematigde temperaturen: het gras kan nog ontwikkelen!

21 november

Op 22 november ging de TUM 'onderzaai van gras in maïs' door, waar we het veld met de aanwezigen bezochten. Het gras slaat zich er zich langzaam door, en zal zich tijdens de winter kunnen ontwikkelen tot een goede grasmat. 

Rik zaaide nog 2 andere velden in, waar het gras zich beter ontwikkelde, zoals hierboven vermeld. Deze velden bezochten we ook eens.

Dit veld ziet er inderdaad veel beter uit. Zoals vermeld kreeg dit veld meer regen bij zaai.

Eind november

Deze foto werd genomen eind november. We beginnen dus stilletjes aan ietsje meer gras te zien. De grootste ontwikkelingen verwachten we echter na de winter!

Conclusie

Het overtuigingsveld doet het niet even goed als Rik's andere percelen. Hier ligt vooral vochttekort bij zaai aan de oorzaak. Toch zien we dat het veld er goed bovenop komt. Dit gras heeft nog de volledige winter om zich te ontwikkelen!

Bedankt om deze blog te lezen! Kom meer te weten:

Het uitwisselingsmoment over de Onderzaai van gras in maïs (vlaanderen.be) staat gepland op 21 november. 

Het perceel wordt opgevolgd door B3W-begeleiders Brecht Catteeuw (brecht.catteeuw@b3w.vlaanderen.be) en Zoë Borry (zoe.borry@b3w.vlaanderen.be) van Inagro. 

 

Ook interesse in gras onderzaai bij maïs? Meer informatie over deze techniek vind je op ons kennispunt. Wil je er meteen zelf mee aan de slag? Neem dan een kijkje naar ons overzicht van loonwerkers die de juiste machines ter beschikking hebben. Ben je zelf een loonwerker en bied je deze techniek aan, laat ons dan zeker iets weten via info@b3w.vlaanderen.be zodat we ons overzicht kunnen aanvullen.